Schreeuwend tekort uitgeefbare grond voor bedrijventerreinen in metropoolregio Rotterdam

In de omgeving Groot-Rijnmond is een groot tekort aan uitgeefbare grond ten behoeve van bedrijventerreinen. Bedrijventerreinen vormen de motor van de Rotterdamse economie en zijn belangrijk voor een gezond vestigingsklimaat van het mkb. Om die reden is het van belang dat bedrijventerreinen zo zijn ingericht dat bedrijven er goed kunnen ondernemen, nu en in de toekomst. ‘Het wordt tijd dat de gemeenten actie gaan ondernemen.’

Een van de oorzaken voor het gebrek aan uit te geven grond is de druk vanuit de woningbouw. Op een groot aantal locaties moeten bedrijventerreinen plaatsmaken voor woningen, waardoor bedrijven moeten wijken.

'Er is een ernstig tekort aan woningen en dit heeft prioriteit. Het ontbreekt de lokale en provinciale overheid dan ook aan lange termijn visie wanneer het gaat om het ontwikkelen van nieuwe bedrijventerreinen, zo legt Jeroen van der Meer uit (directeur Ooms Makelaars Bedrijfshuisvesting).

Opkomst e-commerce

Een andere oorzaak voor het tekort aan beschikbare ruimte is de verdere ontwikkeling van e-commerce, mede ingegeven door de corona pandemie. Er is veel vraag naar kleinere semi-industriële units (ook wel light industrial genoemd) in steden en aan de randen daarvan, daar waar de grond al schaars is. ‘Corona heeft een vlucht teweeg gebracht in de vraag naar grootschalige en kleinschalige last mile distributiecentra. Zulke opslagplaatsen dienen als hub en leggen een groot beslag op de hoeveelheid beschikbare ruimte. Nog nooit eerder was er zoveel vraag. Zo zien steeds meer investeerders brood in light industrial en bedrijfsruimten aan de stadsranden voor de overslag en opslag.

Dit veroorzaakt een behoorlijke mismatch in vraag en aanbod. ‘De consument ziet een online bestelling graag nog dezelfde dag verschijnen, maar heeft bij voorkeur geen bedrijventerrein in zijn of haar achtertuin. Tegelijkertijd zijn gemeenten terughoudend in gronduitgiften ten behoeve van bedrijventerreinen.

Stijging huurwaardes

De verwachting is dat de huurprijzen van dit type vastgoed de komende jaren stijgen. Dit maakt het voor ontwikkelaars interessant om in deze sector te blijven investeren. De huurprijzen moeten meegroeien met de stijgende bouwkosten en grondprijzen, dat maakt de business case haalbaar. Zeker nu de rente zo laag staat of er zelfs sprake is van een negatieve rente, is er een enorme vraag naar vastgoed om in te beleggen. ‘Dan is het wel van belang dat de gemeenten gaan nadenken over waar ze nieuwe terreinen kunnen uitgeven. Wanneer een oud industrieterrein wordt getransformeerd naar woongebied, dan zou naar ons idee een evenredig aantal vierkante meters bedrijfsterrein er voor terug moeten komen.’

Doelstellingen energietransitie

Wat er nu dreigt te gebeuren is dat het mkb zal wegtrekken uit de steden en de randen daarvan, waardoor ook de werkgelegenheid op termijn zal verdwijnen. Meer ruimte is verderop in de regio te vinden, maar dat is voor mkb bedrijven allesbehalve praktisch. Medewerkers moeten langer reizen naar hun werk en ook bedrijfsauto’s en bestelbusjes maken meer kilometers.

Dat is niet goed voor de bereikbaarheid en het milieu. Daarnaast belemmert de grotere afstand de inzet van schoon, elektrisch ­vervoer. Hubs voor stadsondersteunende bedrijvigheid moeten juist dicht in het bedieningsgebied liggen. Bedrijventerreinen spelen immers een belangrijke rol in het behalen van doelstellingen ten aanzien van de energietransitie, terwijl het gemiddelde bedrijventerrein verouderd en nog niet klaar is voor de transitie naar zero-emissie. Daarbij voldoen de terreinen en gebouwen vaak ook niet aan de eisen met betrekking tot de wensen van de eigenaar of gebruiker.

Roep om actie

‘Bij Ooms hebben we veel te maken met dit soort vastgoedvraagstukken. We adviseren klanten bij een eventuele verhuizing om voortijdig op zoek te gaan naar nieuwe huisvesting’. Zeker nu de verwachting is dat meer bedrijven grotere handelsvoorraden zullen gaan aanhouden, vanwege de problemen in de supply chain door o.a. een corona pandemie. Veel producten en onderdelen worden in Azië geproduceerd, waardoor Europese ondernemers al meer dan een jaar tegen leveringsproblemen aanlopen. Gesloten fabrieken zorgen voor vertraging in de supply chain. Dit probleem is te ondervangen door zelf meer voorraad aan te houden, maar hiervoor heb je wel een plek nodig om deze handelsvoorraden op te slaan.

‘Het tekort aan grond is een uitdaging, waar ook wij mee te maken hebben. Op de Noordoever van Rotterdam en omgeving is op dit moment geen noemenswaardige uit te geven grond meer beschikbaar voor bedrijven en moeten we nee verkopen. En dat gaat steeds vaker gebeuren. We roepen de gemeenten dus op om een lange termijn visie te ontwikkelen op dit gebied, aldus Jeroen. Waarbij wij ervoor pleiten dat wanneer een industrieterrein wordt getransformeerd naar woongebied, er in ieder geval evenredig uit te geven bedrijfsterrein voor terugkomt.’